
İHTİYAÇ NEDENİ İLE TAHLİYE DAVASI
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 350. Maddesi uyarınca bir kişi kendisi eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişilerin ihtiyacını gerekçe göstererek kiralanan konut veya iş yerinin tahliyesini mahkemeden talep edebilir. Ancak malik davada ihtiyacının varlığını, zorunluluğunu ve yine ihtiyacın samimi olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Devamlılık arzetmeyen geçici ihtiyaç tahliye nedeni yapılamayacağı gibi henüz doğmamış veya gerçekleşmesi uzun bir süreye bağlı olan ihtiyaç da tahliye sebebi olarak kabul edilemez. Davanın açıldığı tarihte ihtiyaç sebebinin varlığı yeterli olmayıp, bu ihtiyacın yargılama sırasında da devam etmesi gerekir. Gerçek kişilerin kendi mülklerini şirket ihtiyacı nedeniyle tahliye ettirebilmeleri mümkün değildir. Tüzel kişiler ancak kendilerine ait kiralananı kendi ihtiyaçları için tahliye ettirebilirler.
YENİ MALİKİN İHTİYACI NEDENİ İLE TAHLİYE DAVASI
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 351. Maddesi uyarınca Kiralananı sonradan edinen kişi, onu kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı bir davayla sona erdirebilir. Bununla birlikte kiralananı sonradan edinen kişi, dilerse gereksinim sebebiyle sözleşmeyi sona erdirme hakkını, sözleşme süresinin bitiminden başlayarak bir ay içinde açacağı dava yoluyla da kullanabilir.
Belirli süreli kira sözleşmelerinde ihtiyaç nedeni ile tahliye davası açılması için ihtar şart olmayıp 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 350/1 maddesi hükmüne göre ihtiyaç iddiasına dayalı olarak açılacak tahliye davalarının belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde bu kanunun 328. maddesinde fesih bildirimi için öngörülen sürelere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay içinde açılması gerekir. TBK.’nun 353. maddesi uyarınca kiraya veren, daha önce veya en geç davanın açılması için öngörülen sürede dava açacağını kiracıya yazılı olarak bildirmişse dava, bildirimi takip eden uzayan bir kira yılı sonuna kadar açılabilir. Dava açma süresi kamu düzenine ilişkin olup, davalı ileri sürmese bile mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
İhtiyaç nedeniyle tahliye davası sonucu taşınmaz tahliye edildikten sonra, malik tarafından kiralanan 3 yıl tahliye edilen kiracıdan başka bir kimseye kiraya verilemez. Aksi halde tahliye edilen kiracının tazminat isteme hakkı doğacak olup mahkeme tarafından belirlenecek bu tazminat bir yıllık kira bedelinden az olamaz.
Av. Gökhan GÖREL
Bu yazı üzerine düşünceler